Hašimoto tireoiditis (hronični limfocitni tireoiditis) je autoimuna bolest u kojoj ćelije imunog sistema napadaju vlastito tkivo žlezde.
Uzrok nastanka Hashimotovog tireoiditisa su autoantitela koja u tireoidnoj žlezdi dovode do specifične imunološke-zapaljenske reakcije koja za posledicu ima oštećenje sopstvenog tkiva i manifestacije ovog oboljenja.
Kao glavni okidači autoimunog proceca, odnosno Hashimoto tireoiditisa, navode se virusi, infekcije, psihofizički stres, zračenje.
Na početku bolesti, zbog oslobađanja hormona štitaste žlezde iz njenih oštećenih ćelija, dolazi do pojave simptoma hipertireoidizma (ubrzan rad srca, znojenje, masna koža, tremor, ekscitiranost, gbitak telesne težine). Ovi simptomi traju nekoliko dana, do par nedelja, pa dolazi do pojave simptoma hipotireoidizma (sniženi rad štitaste žlezde).
Samo ispoljavanje ovog oboljenja je veoma sporo, često neprimetno, počinje blagim uvećanjem štitaste žlezde koje se obično otkriva slučajno u rutinskom pregledu. Vrlo retko se pacijenti žale na bol ili neku nelagodnost u vratnoj regiji.
Kada preovladaju simptomi hipotireoze bolesnici osećaju umor, tromost, usporeno se kreću i govore, zaboravni su, nepodnose hladnoću, pospani su, bezvoljni, imaju problema sa koncentracijom. Česta pojava je povećanje telesne težine, smanjenje apetita, usporenje peristaltike i zatvor. Koža je bleda i suva. Srčani ritam usporen. Postoji mišićna slabost i bolovi u mišićima. Javlja se poremećaj menstrualnog ciklusa, a kod muškaraca se javlja smanjenje seksualne funkcije.
Dijagnoza se postavlja na osnovu pregleda endokrinologa, laboratoriskih analiza hormona tireoidee (T4 i T3) kao i hormona koji utiču na nju (TSH) i ultrazvučnog pregleda.
Lečenje
Hašimoto tiroiditis se leči sintetskim tiroidnim hormonom levotiroksinom. Lečenje počinje odmah pošto se postavi dijagnoza čak i ako je u tom trenutku tiroidna funkcija normalna.
Doza tiroksina se određuje prema koncentraciji TSH pri čemu se izbegava pojava latentnog hipertiroidizma (preterane supresije TSH). Mnogi pacijenti su nezadovoljni time što imaju strumu i nestrpljivi su u očekivanju da se ona povuče. Obično je potrebno 6 do 18 meseci da se veličina žlezde smanji na prihvatljivi obim koji se ne primećuje okom. Kada se žlezda smanji, obično je tkivo folikula zamenjeno neaktivnim fibroznim tkivom i žlezda više nije sposobna za proizvodnju hormona. Bolesnici treba da budu informisani da će levotiroksin uzimati neprekidno. Kontrola ovih bolesnika se obavlja jednom do dva puta godišnje uz praćenje TSH.
